SMILES – Tinh dầu đến từ thiên nhiên

Danh mục bài viết

Tinh dầu là gì?

Tinh dầu là một dạng chất lỏng chứa các hợp chất thơm dễ bay hơi được chiết xuất bằng cách chưng cất hơi nước hoặc ép lạnh, từ lá cây; thân cây; hoa; vỏ cây; rễ cây; hoặc những bộ phận khác của thực vật. Phương pháp khác để tách chiết tinh dầu là tách chiết dung môi.

Tinh dầu được ví như là nhựa sống của cây, vì vậy đã mang sức sống, năng lượng tinh khiết nhất của dược thảo từ thiên nhiên và mạnh hơn 50 -100 lần các loại dược thảo sấy khô (thảo mộc). Hầu hết các loại tinh dầu đều trong, ngoại trừ vài loại tinh dầu như dầu cây hoắc hương, dầu cam, sả chanh thì đều có màu vàng hoặc hổ phách.

Tinh dầu được sử dụng trong sản xuất nước hoa, mỹ phẩm, sữa tắm, xà phòng, tạo hương vị cho đồ uống và thực phẩm, hay thêm mùi vào hương/trầm và các sản phẩm tẩy rửa vệ sinh gia dụng khác. Tinh dầu theo dòng lịch sử cũng từng được sử dụng trong lĩnh vực y học. Các ứng dụng y học bao gồm từ làm đẹp da cho tới điều trị ung thư và thường chỉ là thuần túy dựa theo các miêu tả lịch sử về việc sử dụng tinh dầu cho các mục đích này. Các tuyên bố về hiệu quả của điều trị y học bằng tinh dầu, cụ thể là hiệu quả chữa trị ung thư, hiện tại phải tuân theo các quy định điều chỉnh tại nhiều quốc gia.

Tinh dầu nguyên chất

Tinh dầu nguyên chất là tinh dầu chưa pha chế với các thành phần hoá học khác. Được chiết xuất 100% từ thực vật thiên nhiên. Với một hàm lượng nhất định chúng thường ăn uống được, rất tốt và an toàn cho sức khỏe, trừ một số loại tinh dầu được khai thác từ các loại dược thảo không ăn uống được (ở dạng thô như lộc đề, bách…). Vì vậy, nếu một loại tinh dầu được chiết xuất từ những loại thảo dược ăn uống được ở dạng thô (như cam, chanh, quế, bạc hà, gừng, sả, tiêu,…) thì sẽ ăn uống được (với hàm lượng nhất định) khi chiết xuất thành tinh dầu tinh khiết.

Tinh dầu không nguyên chất

Là tinh dầu được pha từ tinh dầu nguyên chất với các chất hóa học khác mà vẫn giữ được hương của tinh dầu hoặc tinh dầu được chiết xuất nguyên chất từ thực vật nhưng chưa hoàn toàn TINH KHIẾT 100%.

Hương tinh dầu tổng hợp

Là sản phẩm có mùi hương tương tự tinh dầu nhưng được tạo thành qua con đường tổng hợp hóa học, chúng còn được gọi là dầu thơm.

Các phương pháp sản xuất tinh dầu

Phương pháp sản xuất tinh dầu rất quan trọng, vì tinh dầu thu được qua các quá trình hóa học không được coi là tinh dầu thực sự.

Phương pháp chưng cất hơi nước

Phương pháp này tạo ra tinh dầu có độ tinh khiết cao, được sử dụng cho những loại tinh dầu chiết từ lá, hoa, rễ và vỏ cây… Ví dụ như: tinh dầu bạc hà, hương nhu, khuynh diệp, vỏ quế, vỏ cam, vỏ bưởi, đàn hương, sả chanh, …

Các nguyên liệu sẽ được cho vào bình kín sau đó nấu lên, hơi nước đem theo tinh dầu đi qua bình ngưng tụ tạo thành hỗn hợp chất lỏng. Lúc này hiện tượng tách lớp nước và tinh dầu sẽ xảy ra. Người ta tiến hành tách nước và loại bỏ tạp chất, sau đó thu được tinh dầu nguyên chất.

Điểm nổi bật: có thể tạo ra tinh dầu nhanh chóng, người thực hiện có thể biết được sự biến đổi dưỡng chất của tinh dầu. Tuy nhiên, nếu nhiệt độ quá cao thì các hợp chất thơm có thể bị biến đổi theo hướng tiêu cực.

Phương pháp chiết xuất bằng dung môi

Thường áp dụng cho những loại tinh dầu chiết xuất từ hoa (khó chiết xuất, dễ bay hơi). Theo phương pháp này, chúng ta cần một chất dung môi (như rượu, axeton, propan và hexane) để kéo tinh dầu lại, giảm sự bay hơi của tinh dầu. Ưu điểm của phương pháp này là chiết xuất được tinh dầu nguyên chất rất cao.

Phương pháp ướp

Đây là phương pháp rất lâu đời được sử dụng qua hàng ngàn năm nay với nhiều quốc gia. Phương pháp ướp này được áp dụng để lấy tinh dầu từ các loại hoa.

Từ qui trình chuẩn bị nguyên vật liệu đến qui trình thực hiện đều rất công phu, tỉ mỉ và đòi hỏi thời gian dài để thực hiện. Vì vậy, tinh dầu được sản xuất bằng phương pháp này có giá thành cao hơn các cách chiết xuất tinh dầu khác.

Phương pháp ép lạnh

Phương pháp này thường dành cho những loại nguyên liệu giàu tinh dầu và dễ lấy, đặc biệt là những nguyên liệu được chiết xuất từ vỏ của các loại quả như cam, quýt, bưởi,… Tinh dầu thu được từ phương pháp này có chất lượng cao hơn phương pháp chưng cất hơi nước. Tinh dầu có độ tinh khiết cao, mùi hương đạt chuẩn nhất vì phương pháp này hạn chế được tác dụng của nhiệt.

Công dụng của tinh dầu

Với lịch sử phát triển hàng ngàn năm, tinh dầu được mệnh danh là báu vật của thiên nhiên, là tủ thuốc của tự nhiên được phát triển thành phương pháp trị liệu, chăm sóc sức khỏe, làm đẹp trên toàn thế giới. Giữa thế kỉ 19, tinh dầu được tập trung nghiên cứu và trở thành một phương pháp trị liệu tổng thể và phổ cập tại nhiều nước như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Pháp…

Tinh dầu giúp loại bỏ tế bào chết trên da, giữ và làm cho da mượt mà, mềm mại kích hoạt làm tiêu mỡ thừa dưới da, giúp da săn chắc ngăn ngừa mụn trứng cá.

Tinh dầu giúp trị cảm cúm, nhức đầu, các bệnh về khớp, trị liệu các vấn đề về gan, thận, mất ngủ, giải độc cho cơ thể, …
Tinh dầu tạo mùi thơm nhẹ nhàng và hoàn toàn tinh khiết cho không gian giúp thư giãn, giảm strees…
Tinh dầu cũng được dùng trong sản xuất thuốc

Ngoài ra tinh dầu hiện nay được nhiều người sử dụng thay thế các loại mỹ phẩm thông thường, bởi tính an toàn trong sử dụng và gần như không có tác dụng phụ.

Cách sử dụng tinh dầu

Liệu pháp tại chỗ (Bôi, mát xa):

Tinh dầu thực sự tinh khiết sẽ thẩm thấu rất tốt qua da, hấp thu trực tiếp qua màng tế bào. Một số loại có thể gây kích ứng da, vì vậy khi sử dụng cần tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất vì các loại tinh dầu có nhiều cấp độ khác nhau. Các nhà khoa học khuyến cáo, nếu chúng ta thích dùng tinh dầu, cố gắng tìm kiếm các loại tinh dầu đạt cấp độ Tinh Dầu Trị Liệu để đảm bảo thật sự tinh khiết. Các loại tinh dầu không đảm bảo tinh khiết nếu dùng về lâu dài sẽ không có lợi cho sức khỏe nhất là bằng đường hít.

Sử dụng tinh dầu để bôi: Đa số các loại tinh dầu đề có thể bôi lên da với các công dụng trị liệu của loại thực vật đó. Có thể kết hợp các loại tinh dầu lại để có tác dụng tốt nhất.

Sử dụng tinh dầu để mát xa: Mát xa với tinh dầu là 1 liệu pháp hiệu quả để giảm trừ căng thằng và chăm sóc da. Thường tinh dầu không mát xa trực tiếp được lên da mà phải sử dụng kết hợp với dầu nền (Dầu dừa, dầu Jojoba, Dầu Hạnh Nhân, dầu Olive,…) để pha với nhau mới có thể mát xa trực tiếp được lên da.

Tỷ lệ pha trộn: Tùy theo mức độ mẫn cảm của da, độ tuổi của người sử dụng, tình trạng sức khỏe mà tỷ lệ pha trộn với dầu nền có tỷ lệ từ 0.5% – 5%. Lưu ý, trẻ em dưới 3 tháng tuổi, phụ nữ đang mang thai và đang cho con bú không nên sử dụng tinh dầu (cần phải tham khảo ý kiến của bác sỹ có chuyên môn để đảm bảo an toàn).

Liệu pháp hương thơm (hít, xông, khuếch tán, xịt)

Thường dùng cho mục đích hương thơm hoặc điều trị các bệnh về đường hô hấp (hiệu quả và tốt cho sức khỏe là các loại tinh dầu đạt cấp độ Tinh Dầu Trị Liệu – Tức tinh dầu nguyên chất). Nếu chúng ta dùng những loại tinh dầu không đảm bảo tinh khiết, điều này sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe khi dùng lâu dài.

Các dùng để hít: Nhỏ 3 đến 5 giọt tinh dầu vào khăn có chất liệu vải cotton để ở nơi mà bạn cần tạo mùi. Tinh dầu sẽ bay hương và lan tỏa những nơi gần đó.

Cách dùng để xông: Vì tinh dầu chỉ bay hơi ở nhiệt độ cao nên phải dùng thêm công cụ đó là đèn khuếch tán tinh dầu (Bằng điện hoặc bằng nến).

Dùng để xịt: Do tinh dầu không tan trong nước chỉ tan trong cồn và dầu nền. Nên muốn làm để xịt thì phải pha với cồn y tế 70 độ hoặc 90 độ.

Liệu pháp bên trong (ăn, uống, ngậm…)

Các loại tinh dầu chất lượng cao (Tinh Dầu Trị Liệu) hầu hết dùng được bên trong (theo hàm lượng nhất định) Thường tinh dầu nguyên chất không được chỉ định đường uống do tinh dầu nguyên chất rất đậm đặc nên cần phải pha chế theo công thức, liệu lượng chuẩn thì mới đảm bảo an toàn.